آبسردکن

تجهیزات آبسردکن

ظرفیت سرمایش آبسردکن : عبارت است از مقدار آبی که تحت شرایط دمای آب ورودی و با توجه به دمای محیط آبسردکن سرد خواهد کرد (درجه حرارت آب ورودی و خروجی باید مشخص باشد ).
ضریب کارکرد آبسردکن : عبارت است از نسبت ظرفیت سرمایش به قدرت مصرفی که بر حسب لیتر بر کیلو وات بیان می‏گردد .
آبسردکن نوع فوری : آبسردکنی است که در آن سرد شدن آب همزمان با جریان یافتن آب از لوله خروجی انجام می‏گیرد .
آبسردکن نوع مخزندار : آبسردکنی است که ذخیره و سردکن آب در یک ظرف انجام می‏گیرد .
آبسردکن نوع مخزندار فوری
آبسردکنی است که دارای یک سیستم سرد کننده قبلی بوده , به طوریکه می‏تواند یک جریان دائمی آب سرد , جدا از سیستم ذخیره و سرد کردن آبی که قبلا سرد شده است را تهیه نماید .
ظرفیت مخزن : مقدار آبی است بر حسب لیتر هنگامی که سطح آب به سطح نرمال کار دستگاه برسد .
طبقه‏ بندی آبسردکن‏ ها:
طبقه بندی آبسردکن‏ها به شرح زیر میباشد.
الف - آبسردکن نوع فوری
ب - آبسردکن نوع مخزندار
ج - آبسردکن نوع مخزندار فوری
الف - آبسردکن نوع فوری
این نوع آبسردکن معمولا به یکی از دو نوع داده شده در زیر ساخته می‏شوند .
1- آبسردکن بطری دار که یک بطری یا ظرف برای ذخیره کردن آب داشته و در ضمن دارای خروجی برای پرکردن فنجان یا لیوان می‏باشد ( مطابق شکل 1)
2- آبسردکن فشاری که به منظور استفاده از آب تحت فشار مجهز بوده و دارای یک یا چند لوله خروجی از انواع زیر می‏باشد :
الف - آبسردکن نوع بابلر که می‏توان آب را بدون لیوان نوشید ( مطابق شکل 2)
ب - نوع لوله‏ای برای پرکردن لیوانها یا فنجانها ( شکل 3)
ج - هر سیستم دیگر لوله خروجی

الزامات عملی
تمام آبسردکنها باید در حالت یک فاز برای کار با برق 220±%10 ولت و در حالت سه فاز برای کار با برق 380 ± % 5 ولت پیش‏بینی شود .
کلیه آبسردکن‏ها باید طبق شرایط مشخص شده زیر طبقه‏بندی گردد .
نوع معتدله - این نوع برای کار تحت شرایط دمای محیطی 37 درجه سانتیگراد باید به قرار زیر کارائی داشته باشد .
درجه حرارت آب ورودی 30 درجه سانتیگراد
درجه حرارت آب خروجی 10 الی 15 درجه سانتیگراد
نوع گرمسیری - این نوع آبسردکن برای کار تحت شرایط دمای محیطی 43 درجه سانتیگراد باید به قرار زیر کارائی داشته باشد :
درجه حرارت آب ورودی 35 درجه سانتیگراد
درجه حرارت آب خروجی 13 الی 18 درجه سانتیگراد
ویژگیها و ظرفیت انواع آبسردکنها باید طبق آنچه در جدول (1) داده شده است , باشد .
حداقل فشار استاتیک برای اندازه‏های مختلف مشخص شده در طبقه‏بندی ( بند 4-2) باید طبق آنچه که در جدول (1) مشخص گردیده باشد .
حداقل ضرایب کارکرد برای آبسردکنها باید مطابق آنچه که در جدول (1) مشخص شده است باشد .
4 آب آشامیدنی مورد نیاز جهت مصارف گوناگون باید مطابق آنچه که در جدول (2) مشخص گردیده است , باشد .

مواد و ساختمان
بدنه
بدنه آبسردکن باید دارای ساختمان محکمی بوده و اگر از ورقهای فولادی ساخته شده باشد باید دارای پوششی باشد که در مقابل زنگ زدگی و خوردگی مقاومت نماید .
در صورت استفاده از رنگ به عنوان پوشش ورق بدنه , بدنه باید قبلا تمیز و شستشو داده شود و پس از رنگ کاری , در کوره طبق مشخصات پخت رنگ ( بستگی به نوع رنگ دارد ) پخته شود .
واحد سرمایش آبسردکن مخزندار از یک تانک ذخیره تشکیل شده است که سطوح آن عمل تبادل حرارت را با محیط انجام می‏دهد .
در صورتیکه مبدل حرارتی از کویل سرمایش تشکیل شده باشد , بایستی کویل روی بدنه خارجی تانک چسبیده شود , بطوری که دارای تماس حرارتی مناسب باشد .
کویل باید با یک ماده مناسب برای جلوگیری از اکسیده شدن و یا خوردگی بخوبی پوشانیده شود .
واحد سرمایش آبسردکن فوری باید از مبدل حرارتی مناسبی تشکیل شده باشد که تبادل حرارت مؤثر را زیاد نماید . در مبدلهای حرارتی دوبل , هر دو کویل باید در تماس حرارتی خوب قرار بگیرند .
آن قسمت از مبدل که با آب سرد در تماس است بایستی از آلیاژ مناسب و مقاوم در برابر خوردگی و یا زنگ زدگی ( حاصل از تماس با آب ) باشد , تا آب را برای مصرف سالم و بهداشتی نگهدارد .
واحد تقطیر کننده ( کندانسور )
این واحد باید به گونه‏ای انتخاب شود که ظرفیت تعیین شده آبسردکن را به علاوه اتلافات برودتی تأمین نماید . اگر کمپرسور بطور داخلی روی فنر نصب نشده باشد , بایستی آنرا بطور محکم روی پایه ضد ارتعاش برای جلوگیری از انتقال ارتعاشات مکانیکی نصب نمود .
کمپرسور باید از نوع کمپرسور بالای صفر بوده و در ضمن باید به رله‏های فشار کم و فشار زیاد مجهز شوند تا آنرا در مقابل مکش‏های کم و یا فشارهای زیادی که فقط شیر فشار شکن مصرف می‏نماید حمایت کند .
البته این پیش‏بینی‏ها در مورد سیستم‏هائی که لوله‏های موئین مصرف می‏نمایند بکار برده نمی‏شود , ولی به هر حال کمپرسور باید به یک وسیله ایمنی در مقابل بار اضافی 1 مجهز باشد .
مبرد مورد استفاده باید بدون بو , بدون حساسیت , بدون مسمومیت , غیر قابل اشتعال , غیرقابل انفجار و بدون تأثیر خوردگی باشد .
جریان مبرد بطرف ناحیه فشار کم بایستی توسط شیر فشارشکن یا لوله موئین کنترل شود . قبل از فشارشکن یا لوله موئین یک صافی مبرد مایع باید نصب و تعبیه شود .
تنظیم کننده دما ( ترموستات ) باید قادر به میزان کردن دما بین حدود 10 تا 20 درجه سانتیگراد باشد و بطور خودکار واحد سردکننده را کنترل نماید . بطوری که دمای موردنیاز آبسرد را در مقدار دلخواه تأمین نماید .
در آبسردکن نوع مخزندار باز , مخزن ذخیره باید از مواد مقاوم در برابر خوردگی مانند فولاد ضد زنگ غیر مغناطیسی برنج قلعدار , فولاد نرم لعابدار و چینی داده شده آلومینیم سخت 2 پوشیده شده با پوشش آنودیک و یا آهن گالوانیزه شده بطریق فرو بردن , انتخاب شود .
در آبسردکن نوع مخزندار بسته , مخزن ذخیره باید از مواد مقاوم در برابر خوردگی مطابق بند (5-3) انتخاب شود .
ساختمان مخزن باید بگونه‏ای باشد تا از جمع شدن کثافات در آن به علت سطوح خشن یا مفصل‏های جوش داده شده جلوگیری شود , به طوریکه آب برای مصرف سالم و بهداشتی نگهداشته شود .
توصیه می‏شود یک صافی قابل شستشو و یا صافی که بعد از مدتی باید آنرا دور انداخت را به آبسردکن متصل نمود , بطوری که تمام مواد معلق شده در آب را هنگام ورود به آبسردکن بتوان توسط فیلتر گرفت .
سینی تخلیه باید از موادی مقاوم در برابر خوردگی ساخته شود و در ضمن چنان طراحی گردد که در شرایط کار عادی , تغییر شکل ( تاب خوردگی ) نداده و در مقابل مصرف دائمی آب سرد , تحت شرایط مختلف آب و هوا فرسوده نگردد . این سینی باید باندازه کافی حجیم بوده تا از ترشح آب به اطراف محیط جلوگیری نماید
سینی تخلیه باید مناسب بمنظور جلوگیری از ورود اجسام خارجی همراه بوده که در اثر تماس با املاح معلق در آب مسدود نشده و کارائی لازم را دارا باشد .
لوله خروجی و شیر آن برای اتصال به ظرف یا برای تغذیه مستقیم باید بدون نشت آب بوده و از موادی ساخته شود که در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت کافی داشته باشد . در صورتیکه مواد انتخاب شده در برابر خوردگی مقاومت کافی نباشد , باید با ماده ضد زنگ پوشیده شود . بنحوی که آب را برای مصرف سالم و بهداشتی نگهدارد .
عایق حرارتی برای واحد خنک کن و اتصالات آن به خروجی و برای لوله مکش واحد تقطیر کننده ( کندانسور ) باید از مواد ضد رطوبت و یا با مواد ضد رطوبت پوشیده شوند . عایق نباید در داخل , فاصله هوائی داشته باشد و در ضمن باید بحد کافی ضخیم بوده تا از تقطیر روی سطح خارجی در تماس بادمای محیط جلوگیری نماید .
اتصال ورودی آب ریز و تخلیه باید در دسترس باشد , بطوریکه در هنگام نصب اتصال به آسانی صورت پذیرد .
بدنه دستگاه باید از مواد مناسب ( ورقهای فولادی - آهن گالوانیزه , آلومینیوم با روکش‏های پلاستیک یا روکش‏های تزئینی ) با ضخامت مناسب ومحافظت شده در برابر خوردگی پوشیده و پرداخت گردد , ساختمان بدنه باید بگونه‏ای باشد که انجام عملیات سرویس و تعمیرات به سهولت امکان‏پذیر باشد .
هر دستگاه بایستی با سیم سه رشته‏ای که حداقل 1/5 متر درازا دارد همراه با دوشاخه مخصوص اتصال بدنه مجهز باشد . در هر حال موازین ایمنی ادوات الکتریکی آبسردکن باید با استاندارد ملی ایران بشماره 1-1562 مطابقت نماید . در مواردی که برق سه فاز مورد نیاز است , بایستی یک راه‏انداز مناسب پیش‏بینی گردد .

آبسردکن

از اهمیت آب تا تولید آبسردکن آنی

آب آنچنان برای بدن مهم است که بر غذا اولویت دارد. در واقع یک فرد میانسال با وزن نرمال می تواند تا 30 روز بدون غذا سر کند. اما همین شخص نمی تواند بیش از 72 ساعت بدون آب دوام بیاورد.
این نکته اهمیت آب را در زندگی روزمره روشن می نماید. از همین روی ،امکان دسترسی آسان به آب آشامیدنی سالم، بهداشتی و گوارا از خدمات عمومی اولیه ایست که در اماکن عمومی لازم می نماید. و بستر سازی مناسب جهت ارائه این گونه خدمات از وظایف اولیه سازمانها ، ارگان ها و متولیان اماکن عمومی پر تردد می باشد تا علاوه بر ایجاد محیط اداری استاندارد برای کارکنان و کارمندان بتوانند رضایت ارباب رجوع را جلب نموده باشند.

خوشبختانه در کشور ما توزیع آب آشامیدنی جهت مصرف عمومی سابقه ای دراز دارد. در واقع سقاخانه ها که معمولا وقفی بوده و در اماکن مذهبی ایجاد می گردید از مهمترین و مورد توجه ترین پدیده های تاریخی- مردم شناسی محسوب می شود. با پیشرفت تکنولوژی نیاز به شیوه های بهداشتی و کار آمد در ارائه آب گوارا احساس شد. از طرفی با رشد جمعیت و ایجاد محیط های پر تراکم شهری دستگاههای آبسردکن که قادر به تامین آب خنک مورد نیاز باشد وارد عرصه خدمت به بشر گردید.
قریب به نیم قرن پیش اولین دستگاههای آبسردکن ایرانی تولید گردید، که تا به امروز تولید آن با همان سیستم قدیمی ادامه دارد. با توجه به گستردگی مناطق گرم و خشک در کشور، تولید و عرضه این دستگاهها با استقبال بی نظیری روبرو گردید. اما از طرفی سهولت ساخت دستگاه و عدم نظارت بر ساخت محصول باعث شد تا بازار مملو ازانواع بی کیفیت آبسردکن گردد. که علاوه بر عدم رعایت بهداشت با توجه به اجتماع آلودگیها در مخزن آن به مصرف انرژی بی رویه نیز بپردازند. باری مشکل بزرگ سیستم های اولیه این بود که با افزایش تعدد نفرات در استفاده از آبسردکن، دستگاهها رفته رفته آب گرم ارائه می دادند که البته این معضل حتی با افزایش توان برودتی سیستم - و در پی آن مصرف برق بی رویه- هنوز گریبانگیر این دستگاههای قدیمی می باشد.

با توجه به بهای اندک انرژی برای بخش مصارف عمومی و دولتی در ایران خریداران این دستگاهها که اغلب سازمان ها و ارگان های دولتی هستند. کوچکترین اهمیتی برای بحث مصرف انرژی این دستگاهها قائل نمی باشند. از طرفی وزارت محترم نیرو ، شرکت توانیر و سازمان بهره وری انرژی ایران که در واقع متولی امر بهینه سازی در مصرف برق است  نیز تا به امروز در راه حمایت از این محصول کوچکترین گامی بر نداشته اند.
در این میان اختراع و تولید انبوه آبسردکن آنی با مصرف انرژی 7/1 برابر دستگاههای قدیمی تحولی مهم در امر اصلاح الگوی مصرف این دستگاهها به حساب می آید. آبسردکن آنی ، آب را به صورت لحظه ای خنک کرده و مخزن آب آشامیدنی ندارد. در مقابل این دستگاه مجهز به یک نوع سیستم ذخیره و بازیابی انرژی می باشد که قادر است مقدار انرژی لازم جهت خنک کردن آب آشامیدنی را در خود ذخیره نماید به عبارت ساده تر این دستگاهها در طول شب و ساعات کم رفت و آمد – که همان زمان کم باری شبکه برق می باشد- به تولید یخ می پردازند و در طول روز از آب و یخ پدید آمده جهت خنک کردن آب آشامیدنی بهره می برند. عملیات سرمایش آب مصرفی در سیستم تبادل دستگاه به انجام می رسد. بر خلاف آبسردکنهای قدیمی، چون این دستگاهها همیشه مقداری از انرژی برودتی را به صورت ذخیره یخ در خود دارند هیچگاه آب گرم تحویل نمی دهند.
آبسردکن آنی در سال 1386 اختراع و ثبت گردیده است در همان سال اولین نمونه از آن در ایستگاه راه آهن تهران نصب گردید که هنوز در حال خدمت رسانی به هموطنان عزیز می باشد. پس از آن با توجه به اینکه این دستگاه تنها دستگاهی می باشد که با توجه به حجم بالای آب مصرفی در اماکن پرتردد نظیر راه آهن قادر به پاسخگویی است تعداد بیشتری از این دستگاهها در ایستگاههای مختلف راه آهن کشوری ، مترو تهران، پایانه های تهران و ... نصب گردید. دو سال بعد جهت تامین نیاز به آبسردکن های کوچکتر دستگاه آبسردکن آنی با ظرفیت و ابعاد کوچکتر طراحی و ساخته شد. که مدارس خوزستان از جمله اماکنی بود که این دستگاهها در آن به بوته آزمایش کشیده شد و سربلند بیرون آمد. در سال 1389 با توجه به رویکرد اماکن عمومی به طراحی داخلی مدرن، سعی شد تغییراتی در شکل ظاهری دستگاه آبسردکن صورت پذیرد تا علاوه بر لحاظ مسائل ارگونومیک ، درخور اماکن عمومی با طراحی مدرن باشد.از طرفی امسال دستگاه آبسردکن آنی برای اولین بار در مدل 2 شیر عرضه شد تا طیف وسیعتری از آن بهره برده و آب آشامیدنی بهداشتی در اماکن کم ترددتر نیز دردسترس مردم قرار گیرد.  استفاده از پلیمرها به صورت پنل یکپارچه  در بدنه ،علاوه بر زیبایی ظاهردستگاههای جدید، مزایای ذیل را در بر دارد:
- ضد زنگ زدگی ، ضد خوردگی و ضد پوسیدگی
- با حذف درزها و شکافها عملیات تمیزکاری دستگاه به سهولت و دقت امکان پذیر می باشد.  در عین حال  سطح صیقلی و براق پلیمرنیز این امر را تسهیل می نماید
- با پرهیز از گوشه های تیز و برنده در بدنه آبخوری، لباس و وسایل همراه به آن گیر نمی کند.
- پلیمرمورد استفاده ، بسیار نرم و انعطاف پذیر می باشد. در صورت برخورد تصادفی یا عمدی، به فرد  و دستگاه آسیبی وارد نمی آید.
- عایق بودن کامل بدنه سبب شده است این محصول بهترین گزینه جهت استفاده در استخر و فضاهای مرطوب باشد. به این ترتیب خطرات ناشی از اتصالات برق در دستگاه به صفر می رسد.
علاوه بر آن الزامات ارگونومیک (Ergonomics) دیگر طرح نظیر ارتفاع شیر ، سطح آبریز ، شیب آبریز و فواصل کافی شیرها و... در نظر گرفته شده است.
پیکسایی:
میزان نیاز به انرژی برق در ساعات مختلف روز متفاوت است. برای مثال در فصول گرم سال مابین ساعات 15-11 با توجه به تعداد بسیار زیاد دستگاههای اسپلیت در بخش مصرف کنندگان اداری بیشینه یا پیک مصرف برق رخ می دهد؛ که حاصل آن تجربه قطع برق در این ساعات است. در مقابل در ساعات پس ازنیمه شب کمترین نیاز به مصرف برق وجود دارد.