شناخت آب از نظر کیفیت و کمیت و چگونگی حصول آن قدمی اساسی در جهت بهینه سازی مصرف آن میباشد. اگر چه بیش از سه چهارم کره زمین را آب فرا گرفته است، سهم قلیلی از آبهای موجود، برای مصارف بهداشتی
و کشاورزی، قابل استفاده است. زیرا حدود 3/97 درصد اقیانوسها و 1/2 درصد
یخهای قطبی و 6/0 درصد دریاچه ها و رودخانه و آبهای زیرزمینی وجود دارد
که حدود 36/0 درصد کل منابع آب میباشد. آب اقیانوسها، دریاها و اغلب دریاچه ها و بسیاری از منابع آب زیرزمینی به علت شوری بیش از حد و داشتن املاح معدنی برای مقاصد بهداشتی، کشاورزی و صنعتی، غیرقابل استفاده میباشند.
آب ماده حیاتی است که بطور یکنواخت در سطح کره زمین موجود نمیباشد. در نتیجه بسیاری از نقاط کره زمین با کمبود آب مواجه است. حرکت مداوم بخار آب به هوا و برگشت آن به زمین را گردش آب در طبیعت مینامند.
انرژی خورشید باعث تبخیر آب اقیانوسها، رودخانه ها، دریاچه ها و منابع آب سطحی میگردد. بخار آب فشرده شده همراه توده های هوا باعث نگهداری آب در هوا شده و موجب تشکیل ابر باردار یا ذخیره کننده آب میشود ریشه گیاهان، آب
و رطوبت موجود در خاک را گرفته و از طریق روزنه های تنفسی برگها به هوا
فرستاده و به بخار تجمع یافته در هوا اضافه میشود که در شرایط مناسب به
صورت نزولات جوی به زمین برمیگردد.
آب
یک عنصر حیاتی است با ویژگیهای قابل توجه و کم نظیر، یکی از مهم ترین
عناصر شیمیایی میباشد که قسمت اعظم موجودات زنده و محیط زیست راتشکیل
میدهد. این ماده 70% گیاهان را تشکیل میدهد. آب فراوانترین و بهترین حلال در طبیعت است. آب
یک مایع زیست شناختی است که واکنشهای فیزیکوشیمیایی سوخت و ساز در پیکره
موجودات زنده را مقدور و تسهیل مینماید ومحیطی است برای نقل و انتقال مواد
در بدن موجودات زنده که علاوه بر نقش موثرآن در متابولیسم، دفع مواد زائد
حاصل از فعالیتهای زیست شناختی موجود زنده را موجب میشود. آب ناشی از
تعریق در گرما باعث خنک کردن بدن میگردد. آب و انیدرید کربنیک توسط انرژی خورشیدی در پیکره گیاهان سبز تبدیل به کربوهیدرات یا انرژی شیمیایی میشود.
اگر چه آب خالص در طبیعت یافت نمیشود. اما آب خالص مایعی بیرنگ، بیبو و بی مزه است که دارای نقطه انجماد صفر و نقطه جوش 100 درجه سانتی گراد میباشد ساختار شیمیایی آن به صورت H2O است که به احتمال کمتر از 3/0 درصد آبهای موجود در طبیعت بر دارنده ایزوتوپهای H4O2 ، H6O3 نیز میباشند. آب در چرخه گردش خود قادر است املاح و گازهای موجود در طبیعت را به صورت محلول در آورده و بسیاری از آلودگیها را همراه خود به حرکت در آورد. آب باران قبل از رسیدن به زمین ناخالصیهای موجود در هوا نظیر ذرات، گازها، مواد رادیواکتیو و میکروبها را به سطح زمین آورده و در حین حرکت در زمین نیز آلاینده ها را با خود حمل میکند. به علاوه آبهای جاری اغلب دریافت کننده فاضلابها و مواد زائد ناشی از فعالیتهای انسانی میباشند.
بسیاری از مشکلات بهداشتی کشورهای در حال پیشرفت، عدم برخورداری از آب آشامیدنی
سالم است. از آنجایی که محور توسعه پایدار، انسان سالم است و سلامت انسان
در گرو بهره مندی از آب آشامیدنی مطلوب میباشد بدون تامین آب
سالم جایی برای سلامت مثبت و رفاه جامعه، وجود ندارد. آب از دو بعد
بهداشتی واقتصادی حائز اهمیت است. از بعد اقتصادی به حرکت درآورنده چرخ
صنعت و رونق بخش فعالیت کشاورزی است. از بعد بهداشتی آب با کیفیت، تضمین کننده سلامت انسان است. آب با شکل ظاهری و با وسعت محتوایی آن دنیای زنده دیگری است.
اگر چه از دید ما پنهان است، اما آب دارای آثار بسیار زیادی در حیات جانداران به ویژه انسان میباشد. آب آشامیدنی علاوه بر تامین مایع مورد نیاز بدن به مفهوم مطلق آن یعنی H2O ، در بردارنده املاح و عناصر ضروری برای موجود زنده و انسان میباشد. کمبود پاره ای از آنها در آب ایجاد اختلال در بدن موجود زنده میکند و منجربه بروز برخی بیماریها میشود.
فقدان
ید و فلوئور و ارتباط آنها با گواتر اندمیک و پوسیدگی دندانها به ترتیب
بیان کننده این اهمیت است. علاوه بر مواد شیمیایی، موجودات ذره بینی
گوناگونی نیز در آب پیدا میشوند که بعضی از آنها بیماری زا بوده و ایجاد
بیماریهای عفونی خطرناکی میکنند. بهسازی آب رابطه مستقیمی با کاهش بیماریهای عفونی دارد. بطوری که پس از تامین آب آشامیدنی
سالم میزان مرگ از وبا 1/74 درصد، میزان مرگ از حصبه 3/63 درصد، میزان مرگ
به علت اسهال خونی 1/23 درصد و میزان مرگ از بیماری اسهال 7/42 درصد کاهش
یافت. بنابراین برنامه ریزی و هزینه در جهت تامین آب سالم سرمایه گذاری
قابل توجهی برای آینده خواهد بود. تهیه و تامین آب آشامیدنی سالم برای
جامعه یکی از موثرترین و پایدارترین فنآوریها برای ارتقاء سلامت جامعه است
آب مصرفی برای تولید محصولات مختلف شاید در ابتدا مهم تلقی نشود ولی با تشدید بحران کم آبی در کشور تولید برخی محصولات تحت الشعاع قرار می گیرد.
آب مجازی یکی از مقوله های تاثیر گذار بر مصرف آب در کشور به حساب می آید که در صورت عدم توجه در چگونگی مصرف آن می تواند پیامدهای ناخوشایندی برای منابع آبی کشور به دنبال داشته باشد.
با تشدید بحران آب
در کشور اهمیت توجه به این موضوع افزایش یافت و صحبت از آن را بر سر زبان
ها انداخت. توجهی که سبب زیر ذره بین رفتن اصلی ترین نمونه آب مجازی یعنی محصولات کشاورزی شده و در نهایت مخالفت ها برای کشت برخی محصولات در استان های خشک و یا در کل کشور آغاز شده است.
میزان مصرف آبی
که در ابتدا به چشم نمی آید ولی با دقت بیشتر متوجه سهم کلان این بخش می
شویم به گونه که بنا بر بررسی های صورت گرفته برای یک عدد سیب زمینی ۱۰۰
گرمی در حدود ۲۵ لیتر و برای برداشت یک عدد سیب ۱۰۰ گرمی ۷۰ لیتر، یک
کیلوگرم خیار ۲۰۰ لیتر، هندوانه یک کیلوگرمی ۵۰۰ لیتر، یک کیلوگرم ذرت ۷۶۰
لیتر، یک کیلوگرم گندم ۱۳۰۰ لیتر و یک کیلوگرم برنج ۴۰۰۰ لیتر آب نیاز دارد.
میزان مصرف آب به دست آوردن محصولات گوشتی همچون یک کیلوگرم گوشت مرغ ۴۰۰۰ لیتر و برای به دست آوردن یک کیلوگرم گوشت گاو ۱۵۰۰۰ لیتر آب است.
سایر محصولات نیز
میزان مصرف قابل توجه دارد به گونه ای که برای یک جفت کفش چرم ۸۰۰۰ لیتر،
یک پرس چلوکباب ۴۸۰۰ لیتر و یک ساندویچ همبرگر ۲۵۰ گرمی ۲۴۰۰ لیتر آب مصرف می کند.
این نکته قابل توجه است که در بخش صنعت، برای تولید یک دستگاه خودرو ۸۰۰۰۰۰ لیتر آب مورد استفاده قرار می گیرد.
حداکثر آب خنک قابل ارائه در یک ساعت در اصطلاح ظرفیت سرمایش دستگاه آبسردکن نامیده می شود.
این ظرفیت بسته به نوع و کیفیت دستگاه آبسردکن متفاوت می باشد. وجود محدودیت در سیستم سرمایش از جمله معایب دستگاه های آبسردکن قدیمی بود. این مشکل سبب می گردد در ساعات شلوغ روزهای گرم سال، افراد با مراجعه به آبسردکن ، آب گرم بنوشند.
همانطور که گفته شد آبسردکن های قدیمی از یک مخزن جهت خنک کردن آب بهره می برند. در بالای مخزن یک شناور تعبیه شده است. با برداشت آب از آبسردکن شناور مخزن پایین آمده و آب گرم وارد مخزن می گردد در نتیجه دمای کلی آب بالا می رود. از طرفی سیستم سرمایش جهت خنک کردن دوباره آب داخل مخزن شروع به کار می کند. البته فرآیند اختلاط آب گرم و سرد بسیار سریعتر از فرآیند انتقال حرارت و خنک شدن آب به وقوع می پیوندد. لذا در صورتی که افراد زیادی ، در زمان کوتاهی به آبسردکن مراجعه کنند فرآیند گرم شدن آب از فرآیند سرد شدن ( که نیاز به زمان دارد ) پیشی می گیرد. یکی از راهکارهایی که برای کوتاه کردن زمان خنک شدن بکار می رود افزایش توان سیستم سرمایش
است که متاسفانه منجر به مصرف بی رویه برق می گردد بدین ترتیب دستگاه های
قدیمی حتی قادر نیستند ظرفیت اعلام شده توسط سازندگان را به طور پیوسته
تحویل دهند.
با توجه به نحوه عملکرد آبسردکن آنی ، همیشه مقداری انرژی جهت خنک کردن آب مصرفی به صورت ذخیره وجود دارد. این مقدار انرژی بسته به ظرفیت دستگاه از چند ساعت تا چند هفته می تواند عملیات خنک کردن آب مصرفی را به طور پیوسته به انجام برساند. این گونه است که با مصرف پی در پی از آبسردکن آنی ، آب گرم نمی شود. و همگان فارغ از تاخر و تقدم در مراجعه به آبسردکن آب سرد می نوشند.
.
تبرید چیست ؟
تبرید عبارت است از جذب حرارت از یک سیال و دفع آن به سیال دیگر (سیال می تواند هوا یا آب
ویا هر نوع گاز یا مایع دیگر باشد)می باشد . در کلیه سیستمهای تبرید حفظ
سرما مستلزم جذب حرارت از موادی با درجه حرارت کمتر و خارج کردن این حرارت
به محیطی با درجه حرارت بالاتر می باشد.
تمام سیستم های تبرید تراکمی که جهت ایجاد سرما بکار
گرفته می شوند از چهار قسمت اصلی تشکیل شده اند. این چهار قسمت عبارتند
از1- کمپرسور ،2- کندانسور، 3-شیر انبساط و4- اواپراتور.در کلیه سیستمهای تبرید تراکمی از وجود یک نوع ماده سرمازا
(مبرد) در یک مدار بسته نفوذناپذیر استفاده می شود. در این سیستمها عمل
سرد کردن به طور پیوسته و متوالی انجام می گیرد(تکرار یک سری عملیات
یکنواخت را یک سیکل می نامند). تمام سرد کننده ها بر اساس یک سیکل معین عمل میکنند. در سردکردن
با عملیات مکانیکی از یک کمپرسور برای متراکم کردن گازمبرد استفاده می شود
و به این ترتیب سیکل حاصله را سیکل تراکمی و گاهی سیکل تراکم تبخیری می
نامند.در کمپرسور فشار گاز مبرد بالا می رود و این اختلاف فشار بین ورود و
خروج گاز کمپرسور باعث حرکت گاز مبرد در داخل سیستم می شود . کندانسور
وسیله ای است که گاز خروجی از کمپرسور را که دارای دما و فشار بالا می باشد
به مایع تبدیل می کند و دمای آنرا کاهش می دهد . شیر انبساط مایع مبرد
خروجی از کندانسور را به صورت پودر تبدیل می کند . اواپراتور وسیله ای است
که پودر حاصل از وسیله انبساطی را بصورت تبخیر کامل و حالت گازی تبدیل می
کند . شکل زیر اجزای یک سیستم تبرید نشان می دهد.
تبرید و سردخانه
سیستم تراکمی:
در کلیه سیستم های سرد کننده تراکمی از وجود یک نوع ماده سرمازا (مبرد) در یک مدار بسته نفوذناپذیر استفاده می شود. در این سیستمها عمل سرد کردن
به طور پیوسته و متوالی انجام می گیرد(تکرار یک سری عملیات یکنواخت را یک
سیکل می نامند). تمام سرد کننده ها بر اساس یک سیکل معین عمل میکنند. در سردکردن
با عملیات مکانیکی از یک کمپرسور برای متراکم کردن گازی استفاده می شود و
به این ترتیب سیکل حاصله را سیکل تراکمی و گاهی سیکل تراکم تبخیری می
نامند. بکار بردن نام سیستم تراکم تبخیری به این علت است که عمل تراکم بخار
وتبدیل آن به مایع سرمازا بوسیله کمپرسور و کندانسور انجام می گردد و به
این ترتیب انتقال انرژی حرارتی حاصل می شود.
ماده سرما زا در یک
قسمت از سیکل حرارت محیط خود را جذب کرده و در قسمت دیگر آن را دفع می کند .
به عبارت دیگر کمپرسور گاز سرمازا را در وضعیتی قرار می دهد که حرارتی را
که قبلا و از محیطی با فشار کم جذب کرده بود پس بدهد. چون کمپرسور حرارت را
از محیطی به محیط دیگر انتقال می دهد به آن پمپ حرارتی نیز می گویند.
یک سیستم سرد کننده از یک قسمت فشار قوی و یک قسمت فشار ضعیف تشکیل شده است که حرارت از سمت فشار ضعیف گرفته می شود و در سمت فشار قوی دفع می شود
قسمت فشار ضعیف:
در
سیکل ماده مبرد یک دوره(سیکل کامل) را مرتبا تکرار می نماید . به این
ترتیب که از شیر انبساط حرکت کرده و به طرف اواپراتور می رود و بعد از طریق
لوله مکش کوپرسور به کمپرسور می رود از شیر انبساط تا ورودی کمپرسور را
قسمت فشار ضعیف گویند مقدار فشار این قسمت به نوع سیستم و دمای ورودی
اواپراتور و محیط سرد بستگی کا مل دارد. بایستی در نظر داشت فشار از خروجی
شیر انبساط تا کمپرسور ثابت است و این قسمت را قسمت با فشار پا یین یا قسمت
فشار ضعیف سیستم می نامند و چون اواپراتور به تنهایی مهمترین قسمت از فشار
پایین است به این سبب اصطلاح فشار پایین یا ضعیف اغلب به کویل اواپراتور
اطاق مشود.
فشار در قسمت پایین گاهی اوقات فشار عقب نیز نامیده می شود .
قسمت فشار زیاد:
کمپرسور-
لوله خروج گاز از کمپرسور- کندانسور- مخزن مایع مبرد و لوله حامل مایع
مبرد که قسمت با قیمانده از سیستم تبرید می باشد به نام قسمت فشار زیاد
نامیده می شود.
تبرید و سردخانه
تهیه آب خنک و سرد
برای آشامیدن در گرمای طاقت فرسای تابستان همیشه مورد توجه انسان بوده
است. در دوران های قدیم در کشورهایی مانند ایران و عراق خانه ها مجهز به
سرداب بودند. مردم با گرم شدن هوا به این سرداب ها پناه می بردند و از آب سرد آن ها برای آشامیدن استفاده می کردند.در آبسردکن های امروزی برای خنک کردن آب از گاز استفاده می شود. آبسردکن های امروزی در انواع فانتزی ، صنعتی و آنی ساخته می شوند. آبسردکن های آنی قادر هستند که آب را به صورت لحظه ای خنک کنند. آبسردکن های آنی و صنعتی آدمک از بدنه های ای بی اس ساخته می شوند .از دیگر تفاوت های آبسردکن های فانتزی و صنعتی می توان به مکان استفاده آن ها اشاره کرد. آبسردکن های فانتزی در مکان های مسکونی و کم تردد کاربرد دارند اما از آبسردکن های صنعتی در اماکن صنعتی مانند کارخانه ها و اماکن عمومی مانند معابر ، مدارس و مکان های مذهبی ، مساجد ، مترو ، راه آهن ، هیئت ها و ... استفاده می شود.
آبسردکن های آدمک از جمله آبسردکن های قدرتمند موجود در بازار هستند. این آبسردکن ها ساخت ایران هستند و تولید کننده آنها شرکت البرزدماکاران می باشد. از مزیت های اصلی این آبسردکن ها می توان به استفاده از مواد ای بی اس در ساخت بدنه ، که نشکن هستند ، مصرف بهینه انرژی و شیرها و سینی ضدچکه اشاره کرد. این آبسردکن ها به دلیل انطباق استانداردهای رعایت شده در ساخت آن ها دارای استاندارد های ISO و مصوبات وزارت بهداشت می باشد ، برای استفاده مصرف کنندگان ایرانی بسیار مناسب هستند. این دستگاه ها به صورت انحصاری توسط شرکت تولیدی و برودتی البرزدماکاران تولید می شوند و دارای یک سال گارانتی هستند.
آبسردکن های صنعتی آدمک با استفاده از بدنه ای بی اس ساخته می شوند. این آبسردکن ها نیز برای جلوگیری از خطر زنگ زدگی، بدون مخزن هستند و به همین دلیل در آن ها خطر آلودگی آب ناشی از زنگ زدگی وجود ندارد. از دیگر مزیت های اصلی این آبسردکن ها می توان به استفاده از کمپرسور و کندانسور بسیار قدرتمند اشاره کرد. این آبسردکن ها با با یک سال گارانتی عرضه می شوند. شرکت البرزدماکاران با بیش از 40 سال سابقه تولید کننده انواع دستگاه ها و تجهیزات ، برودتی و سرمایشی است.