ما در سیارهای زندگی میکنیم که
بیشتر سطح آن را اقیانوس ها و دریاها پوشانده اند. سیّارهی پر آبی که
ساکنان آن به برکت وجود آب زنده اند و در آن زندگی می کنند. وجود مقادیر
بسیار زیاد آب در کرهی زمین سبب شده است که سیّارهی ما در منظومه شمسی
تنها سیّارهی مناسب برای زندگی باشد.
توجه: نزدیک به سه
چهارم کره زمین ( 75 %) را آب فرا گرفته است. از این رو هنگامی که از فضا
به کرهی زمین نگاه می کنیم، عموماً آن را به صورت کره ای به رنگ آبی می
بینیم.
توجه: نزدیک به دو سوّم (6/66 %) جرم بدن انسان را آب تشکیل می دهد.
ویژگی
هایی که آب را به یک مایع زندگی بخش تبدیل کرده است، می تواند آن را به یک
ماده کُشنده نیز مبدّل سازد. زیرا بسیاری از مواد شیمیایی در آب حل می
شوند و یا به کمک آب از جایی به جایی دیگر منتقل می شوند و سرانجام وارد
دریاها و اقیانوسها می شوند. خارج کردن این گونه مواد شیمیایی از آب کار
خیلی آسانی نیست.
چند نکته ی پیرامون منابع آب روی کره زمین:
1 - بزرگ ترین منبع آب شور روی کره زمین به اقیانوس ها تعلق دارد.
2 - بزرگ ترین منبع آب شیرین روی کره زمین به یخ های قطبی و یخچال های طبیعی اختصاص دارد.
3 - کوچک ترین منبع آب شیرین روی کره زمین به بخار آب موجود در هوا اختصاص دارد.
4
- مقدار آب شیرین موجود در کره زمین که تمام انسان ها و موجودات زنده
غیردریایی بر سر آن باید به رقابت بپردازند، حداکثر 5/0 درصد می باشد.
توجه:
اگرچه یخ های قطبی و یخچال های طبیعی دو منبع مهم برای تولید آب شیرین به
شمار می آیند، اما با این حال سرعت ذوب شدن آن ها بسیار آهسته است و تأمین
کنندهی نیازهای انسانی، صنعتی و کشاورزی نیستند.
به طور کلی نتیجه گرفتیم چون آب دریاها و اقیانوس ها شور است و نمی تواند از آن برای نوشیدن و مصارف صنعتی به کار برد و در عین
حال همچنین یخ های قطبی و یخچال های طبیعی
نیز بسیار آهسته ذوب می شوند، بنابراین آب مایعی است که در عین فراوانی در
کره زمین، برای مصارف مورد نیاز انسان کمیاب می باشد.
توجه:
مجموع بارندگی سالیانه در ایران حدود 400 میلیارد مترمکعب است که 284
میلیارد متر مکعب آن به طور مستقیم تبخیر می شود و تنها بخش کمی از آن به
صورت آب های سطحی و زیرزمینی، منابع آب کشور را تأمین می کند.
توجه: در حالی که در حدود یک درصد از جمعیت جهان در ایران زندگی می کند، تنها 36/0 درصد از منابع آب شیرین جهان در ایران است.
به طور کلی انسان ها از آب در سه بخش از زندگی خود استفاده می کنند:
* شرب و بهداشت
* کشاورزی
* صنعت
1- مصرف انرژی:
1- 1 اتلافهای حرارتی :
در نمونه های قدیمی متأسفانه به علت اینکه لوله های اواپراتور(خنک کننده) در تماس مستقیم با هوای محیط هستند و اینکه عایقکاری مخازن نگهداری آب سرد به خوبی انجام نگرفته است و حتی در مواردی اصلا وجود ندارد، اتلاف انرژی چشمگیری داریم که در دستگاه جدید با استفاده از سیستم ذخیره انرژی و انتقال اواپراتور به داخل مخزن و احاطه شدن آن با سیال
عامل دوم این مشکل برطرف شده است و اتلاف در لوله های تبخیر کننده تقریبا
به صفر می رسد . و از این طریق از اتلاف انرژی زیادی جلوگیری بعمل می آید .
همچنین در دستگاه آبسردکن آنی کلیه لوله های سیر سیال و همچنین مبدل و سیستم ذخیره انرژی بخوبی ایزوله شده اند تا از اتلافهای احتمالی جلوگیری بعمل آید .
2-1 مصرف برق ( توان کمپرسور) :
در آبسردکن آنی با توجه به سیستم ذخیره برودت در کنار سیستم سرمایش ، ازکمپرسور با توان 4/1 تا 4/3 hp استفاده گردیده است . در سیستمهای قدیمی اگر شرایط استاندارد کاملا رعایت گردد با استفاده از این کمپرسور میتوان تنها به ظرفیت سرمایش lit/hr40-10 دست یافت که این میزان به هیچ عنوان با ظرفیت آبسردکن آنی (lit/hr 1500 up to ) قابل مقایسه نیست .
با تعویض هر دستگاه قدیمی با آبسرد کن آنی، سالانه به اندازه 10620 کیلو وات ساعت در مصرف انرژی برق صرفه جویی به عمل می آید . به عبارت دیگر،با تعویض 100 دستگاه آبسردکن قدیمی با آبسردکن آنی، سالانه به اندازه 2000 بشکه نفت خام صرفه جویی ارزی به عمل می آید.
3-1 پیک سایی:
تولید برق در نیروگاهها همیشه به میزانی است که شبکه مصرف نیاز دارد. اما روند مصرف انرژی برق
توسط مصرف کنندگان الگوی یکنواختی را برنمی تابد . لذا نیروگاه همیشه باید
آماده باشد تا در زمانی که مصرف برق ناگهان افزایش می یابد بتواند پاسخگوی
شبکه مصرف باشد. فازهای چندگانه نیروگاه ، مخصوصا در روزهای گرم که
بیشترین مصرف برق
در طول سال در آن رخ می دهد روشن بوده و به مصرف سوخت می پردازند . در
ساعات میان باری و کم باری شبکه فقط تعداد اندکی از فازها به تولید برق می
پردازند .ازطرفی در ساعاتی در طول روز و اوایل شب با پیک مصرف برق
روبرو هستیم که در واقع فازهای اضافی روشن مانده اند تا در این زمان در
مدار قرار گیرند. میتوان با استفاده از قابلیت ذخیره انرژی دستگاه آبسردکن آنی ، در طول شب انرژی برودتی را بصورت آب و یخ ذخیره کرده و در طول روز از آن بهره جویم . بدین ترتیب میتوان با توجه به تعداد بسیار زیاد آبسردکن
ها در کشور، مقدار زیادی از بار شبکه را بخصوص در روزهای گرم سال که بار
زیادی بر شبکه تحمیل می گردد به شب منتقل کرد تا از این ره اقدام مناسب در
جهت تعدیل بار شبکه صورت پذیرد . لذا با توجه به قابلیت ذخیره انرژی دستگاه ،خاموش کردن سیستم سرمایش
در ساعات اوج مصرف امکانپذیر می باشد. که از این ره فشار کمتری بر
نیروگاهها اعمال شده و لزوم تاسیس نیروگاههای جدید بر طرف می گردد.
در واقع با تعویض هر دستگاه آبسردکن قدیمی با دستگاه آبسردکن آنی در ساعات اوج مصرف 75-44 لامپ 100w خاموش می گردد.
4-1 برق بها:
کنتورهایی
که اخیرا توسط شرکت برق در کل کشور نصب می گردد با تدبیردفتر مدیریت مصرف
برق(E.D.S.M.B ) در راستای تشویق مصرف کنندگان ازنوع کنتورهای چند تعرفه ای
می باشد . این کنتورها قادرند مقدار مصرف برق
را در ساعات مختلف اندازه گیری نمایند. به این ترتیب شرکت برق برای مصرف
برق در ساعات مختلف شبانه روز اعم از ساعات کم باری، میان باری و اوج
بار،تعرفه های متفاوتی قائل شده است. بهای برق در ساعات اوج مصرف تقریبا 10
برابر ساعات کم باری شب و 4 برابر ساعات میان باری می باشد.
همانطور که گفته شد می توان عمده مصرف برق دستگاه آبسردکن آنی را به شب منتقل کرد . به این ترتیب به مدد کنتورهای چندتعرفه ای ، مصرف کننده بهای بسیار کمتری بابت هزینه مصرف برق پرداخت می نماید. به این ترتیب می توان تا 90% در هزینه برق صرفه جویی نمود.
5-1 دمای محیط :
همانگونه که میدانیم دمای محیط کارکرد سیستمهای برودتی برروی راندمان و ضریب عملکرد دستگاه ها بسیار تاثیر گذار است و هر سیستم برودتی با الگوی پمپ حرارتی در هنگام کارکرد خود به دمای محیط اطراف می افزاید .
از طرفی در روزهای گرم سال که زمان کارکرد آبسردکنهاست دستگاههای قدیمی به گرم کردن محیط می پردازند که خود باعث اعمال بار بر روی سیستم ایرکاندیشنر می شود. ولیکن خاموش بودن دستگاه آبسرد کن آنی در طول روز از افزایش دمای محیط بوسیله کندانسور جلوگیری بعمل می آورد . از طرفی چون سیستم سرمایش آبسردکن آنی در شب کار میکند – با توجه به اختلاف دمای شب و روز - عملکرد سیستم سرمایش بهبود می یابد.
2-بهداشت و سلامت عمومی
مخزن آب آشامیدنی در آبسردکن های قدیمی بستر مناسبی برای رشد و نمو انواع میکروارگانیزم ها می باشد. با حذف مخزن آب آشامیدنی در آبسردکن آنی از تمرکز و شیوع انواع میکروب، انگل و آلودگی ها جلوگیری به عمل می آید .سیستم آبسردکن آنی به نحوی طراحی شده که قادر است آب لوله کشی شهری را به صورت آنی ( لحظه ای ) خنک نماید. بدین ترتیب با حذف منبع از شیوع انواع بیماری ها و مسمویتها جلوگیری به عمل می آید.
3- ظرفیت سرمایش:
منظور از ظرفیت سرمایش، لیتراژ آبی است که دستگاه می تواند در زمان خاصی خنک کند. در آبسردکن های قدیمی به علت محدودیت این دستگاه ها در خنک کردن آب به صورت پیوسته ، ظرفیت سرمایش دریک ساعت تعریف می شود. به عبارت دیگر سیستم های قدیمی نمی توانند بیشتر از چند دقیقه آب خنک تحویل دهند زیرا به ازای آب رفته از مخزن آنها ، آب گرم شهری وارد مخزن شده و با آبی که قبلا درون مخزن خنک شده بود مخلوط می شود این امر سبب می شود با باز ماندن شیر به طور پیوسته آب مخزن گرم شودو نیز خنک شدن این آب خود نیاز به زمان دارد. دقیقا به همین علت است که وقتی که چند نفر به آبسردکن های قدیمی مراجعه می کنند، فقط نفرات اول آب خنک می نوشند.
با سیستم سرمایش لحظه ای در آبسردکن آنی شما هیچ محدودیتی در دریافت آب خنک آشامیدنی ندارید. بر خلاف دستگاههای قدیمی با آبسردکن آنی ، شما واقعا می توانید به طور پیوسته آب سرد بنوشید . به همین دلیل ظرفیت سرمایش این دستگاهها محدود به ساعت نمی باشد. واحد ظرفیت سرمایش دستگاه آبسردکن آنی لیتر در روز است. یک دستگاه آبسردکن آنی بسته به اندازه دستگاه قادر است در روز به میزان 400 تا 3000 لیتر آب خنک تحویل دهد. البته امکان ساخت دستگاههای سفارشی با ظرفیت بالاتر وجود دارد مانند دستگاه نصب شده در مترو تهران با ظرفیت 6000 لیتر در روز.
4- لوله کشی
فشار آب خروجی از آبسردکن های قدیمی متناسب است با فشار استاتیکی مخزن آب آشامیدنی. به همین علت سیستم های قدیمی در تعداد شیر محدودیت دارند. و معمولا در مدلهای 1 تا 6 شیر ساخته می شوند. از آنجا که در آبسردکن آنی مخزن انباشت آب آشامیدنی نداریم و فشار آب خروجی تقریبا با فشار آب ورودی برابر است، بر روی یک دستگاه آب سردکن آنی - بسته به فشار آب ورودی - تا 30 شیر آبخوری قابل نصب است. به این ترتیب یک دستگاه مرکزی آب سرد کن آنی می تواند جایگزین چندین دستگاه آبسردکن قدیمی در نقاط مختلف یا حتی طبقات مختلف گردد.
امکان لوله کشی آب خنک
از مزایای منحصر به فرد این دستگاه می باشد. به این ترتیب می توان فاصله
آبخوریها از دستگاه را زیاد کرده و یا حتی برای حفاظت از دستگاه یا محدودیت
فضا ، آنرا اختفا نمود.
خلاصه :
از این روی با جایگزینی آبسردکن آنی:
- چندین دستگاه قدیمی حذف می گردد
- آب خنک آشامیدنی در حجم لازم همیشه در دسترس می باشد.
- مسائل بهداشتی مراعات می گردد.
- مصرف برق کاهش می یابد.
- بهای برق مصرفی کاهش می یابد.
- پیکسایی صورت می گیرد.
حداکثر آب خنک قابل ارائه در یک ساعت در اصطلاح ظرفیت سرمایش دستگاه آبسردکن نامیده می شود.
این ظرفیت بسته به نوع و کیفیت دستگاه آبسردکن متفاوت می باشد. وجود محدودیت در سیستم سرمایش از جمله معایب دستگاه های آبسردکن قدیمی بود. این مشکل سبب می گردد در ساعات شلوغ روزهای گرم سال، افراد با مراجعه به آبسردکن ، آب گرم بنوشند.
همانطور که گفته شد آبسردکن های قدیمی از یک مخزن جهت خنک کردن آب بهره می برند. در بالای مخزن یک شناور تعبیه شده است. با برداشت آب از آبسردکن شناور مخزن پایین آمده و آب گرم وارد مخزن می گردد در نتیجه دمای کلی آب بالا می رود. از طرفی سیستم سرمایش جهت خنک کردن دوباره آب داخل مخزن شروع به کار می کند. البته فرآیند اختلاط آب گرم و سرد بسیار سریعتر از فرآیند انتقال حرارت و خنک شدن آب به وقوع می پیوندد. لذا در صورتی که افراد زیادی ، در زمان کوتاهی به آبسردکن مراجعه کنند فرآیند گرم شدن آب از فرآیند سرد شدن ( که نیاز به زمان دارد ) پیشی می گیرد. یکی از راهکارهایی که برای کوتاه کردن زمان خنک شدن بکار می رود افزایش توان سیستم سرمایش
است که متاسفانه منجر به مصرف بی رویه برق می گردد بدین ترتیب دستگاه های
قدیمی حتی قادر نیستند ظرفیت اعلام شده توسط سازندگان را به طور پیوسته
تحویل دهند.
با توجه به نحوه عملکرد آبسردکن آنی ، همیشه مقداری انرژی جهت خنک کردن آب مصرفی به صورت ذخیره وجود دارد. این مقدار انرژی بسته به ظرفیت دستگاه از چند ساعت تا چند هفته می تواند عملیات خنک کردن آب مصرفی را به طور پیوسته به انجام برساند. این گونه است که با مصرف پی در پی از آبسردکن آنی ، آب گرم نمی شود. و همگان فارغ از تاخر و تقدم در مراجعه به آبسردکن آب سرد می نوشند.
برای احداث سردخانه باید به نکاتی توجه داشت که عبارتند از:
محل سردخانه باید در مرکز منطقه تولید و مجاور راههای اصلی بوده و راههایی که مورد استفاده قرار میگیرند باید مناسب باشند به طوری که رفت و آمد وسایل سنگین در فصلهای مختلف سال در آنها امکانپذیر باشد. زمین سردخانه باید مستحکم باشد، آب در سطح آن جمع نشود، زهکش خوبی داشته باشد و بتواند به راحتی سنگینی ساختمان و تجهیزات را تحمل کند. دسترسی به منابع آب و برق هم در آن آسان باشد.
ساختمان سردخانه باید طوری طراحی شود که کلیه انبارها به یک راهروی اصلی منتهی شوند. انبارهایی که به وسیله یک در به انبار دیگر باز میشوند مناسب نیستند. چرا که ورود و خروج محصولات با مشکل مواجه میشود. در داخل ساختمان انبار نباید ستونهای زیادی وجود داشته باشد. همچنین قرار دادن پله در جلوی درها مناسب نیست. کف سردخانه باید هم سطح با راهروهای اصلی باشد. جنس دیوارها باید از مواد مقاوم، قابل شستشو و قابل ضدعفونی کردن باشد. موتورخانه باید در مرکز ساختمان قرار گیرد تا لولهکشیهای موردنیاز به حداقل برسد.
اندازة انبارها بستگی دارد به اینکه انبار به چه منظور مورد استفاده قرار میگیرد باید توجه کنیم که محصولات و فراوردههای مختلف را نمیتوان و نباید با یکدیگر انبار نمود حتی گاهی ممکن است ارقام یا واریتههای مختلف یک میوه و یا یک محصول را در انبارهای جداگانه نگهداری کرد.
ظرفیت سردخانه در یک منطقه معمولاً با توجه به متوسط تولید در آن ناحیه و همچنین با توجه به آیندهنگری و ملاحظات زیر محاسبه میشود:
1- محصولاتی که از نظر طبقهبندی خیلی بزرگتر یا خیلی کوچکتر از حد معمول میباشند برای نگهداری در سردخانه مناسب نیستند.
2-
مقدار محصولی که پیشبینی میشود در سالهای آینده در اثر کاشت درختان
جدید و یا عوامل دیگر بر تولید منطقه افزوده میشود باید در محاسبات منظور
شود.
3- مقدار محصولی که بعد از برداشت بلافاصله به فروش میرسد در محاسبات منظور نمیگردد.
4- نگهداری محصولات زودرس و همچنین محصولاتی که دارای کیفیت خوب و مرغوب نیستند در سردخانه مقرون به صرفه نیست.
اسکلت سردخانه ممکن است به صورت اسکلت با مصالحی مانند بتون، اسکلت فلزی، بتون آرمه (مخلوط فلز و بتون) و یا به صورت پیش ساخته، ساخته شود.
کف سردخانه بایستی دارای زهکشی خوب و
مناسب باشد و تا عمق 30 سانتیمتری از ریگ و شن پوشیده شده باشد. بر روی شن
به ترتیب طبقات زیر قرار میگیرند:
1) یک لایه بتون به ضخامت 5 تا 10 سانتیمتر
2) عایق رطوبتی مانند مواد قیر اندود
3) عایق حرارتی در دو لایه: انواع متداول عایق حرارتی شامل چوب پنبه، پشم شیشه و پلیمرهایی نظیر (پلی استایرن و پلی اورتان و ...
4) حدود 10 سانتیمتر لایة بتون: سطح این لایه باید لغزنده نباشد.
نحوة قرارگیری لولهها در داخل سردخانه باید به گونهای باشد که از یخزدگی و ورود جانوران موذی به داخل سردخانه جلوگیری شود. باید حدالامکان از نصب کف شوی در اطاقهای سرد اجتناب شود و در صورت ضرورت، دهانة خروجی آن در کف سردخانه باید درپوش داشته باشد.
دیوارهای سردخانه با توجه به مسائل فنی طرحریزی میشود. دیوار سردخانه از قسمت بیرون به سمت داخل از قسمتهای زیر تشکیل میشود:
1) سیمان در صورتی که دیوار مسطح نباشد مورد نیاز است.
2) عایق رطوبتی مثل قیر و گونی، مواد پلاستیکی، کاغذ بیتومِن.
3)
عایق حرارتی در دو لایه که معمولاً به صورتی چسبانده میشوند که درزها بر
روی همدیگر قرار نگیرند. در صورتی که عایق حرارتی از نوع پاششی باشد
میتوان از یک لایه بر روی دیواره سردخانه استفاده کرد.
4) لایه نهایی: ممکن است از نوع سیمانی و یا گاهی ممکن است از جنس صفحات گالوانیزه، ورقههای آلومینیومی، فولاد ضد زنگ و ... باشد.
پوشش سقف ممکن است به صورت تخت یا شیبدار باشد. به طور کلی پوشش سقف از قسمت بیرونی به داخل سردخانه به صورت زیر است:
1) سطح صاف که برای زیرسازی عایق مورد استفاده قرار میگیرد (سیمانی یا بتونی)
2) عایق رطوبتی
3) دو یا چند لایه عایق حرارتی
4) لایة نهایی (در صورت لزوم)
در
صورتی که سردخانه دارای سقف کاذب باشد، برای جلوگیری از تقطیر آب و کاهش
درجه حرارت تهویه فضای بالای سقف کاذب (فضای بین سقف کاذب و سقف اصلی)
ضروری است.
1. آبسردکن آنی آدمک سری دماوند مدل 4 شیر
2. آبسردکن آنی آدمک سری دماوند مدل 2شیر
3. آبسردکن آنی آدمک سری مرکزی
4. آبسردکن آنی آدمک سری سبو
5. آبسردکن آنی آدمک سری سالنی
6. آبسردکن آنی آدمک مدل آبشار